- Mpaghara: 503 sq. kilomita
- Mmalite: mgbawa ugwu
- Obodo kacha nso: David, La Concecious, La Chorrera, Las Lajas
Akuku Koiba bu ihe mbu nke ikpuchi ihe omimi na ihe ndi ozo site na mmepe anya, ebe i nwere ike inwe obi uto na odidi na-adighi mma na ogbu mmiri. Obughi ihe ozo na agwaetiti ahu nwere aha "new Galapagosses".
Ebe:
Koiba (aha Spanish - Coiba) bụ agwaetiti kasị ukwuu na Panama , nke dị n'Oké Osimiri Pacific, ihe karịrị kilomita 10 site n'ala, site n'ụsọ oké osimiri ọdịda anyanwụ nke Asouero Peninsula, na Chiriqui Bay, nke dị na Veraguas.
Akụkọ banyere àgwàetiti ahụ
Akụkụ Koiba ka bụ àgwàetiti kachasị ukwuu nke ụwa. Nke a mere ka eziokwu ahụ doo anya na ruo ọtụtụ afọ n'ebe a, e nwere ụlọ mkpọrọ maka ndị mkpọrọ ndọrọ ndọrọ ọchịchị. Tụkwasị na nke ahụ, ebe ọ bụ na agwaetiti ahụ nọ n'ebe dị anya site n'ala ndịda, ndị na-azụ anụ na ndị ọkụ azụ adịghị edozi ya.
N'afọ 1992, agwaetiti Koiba ghọrọ akụkụ nke National Park nke Panama, na 2005, e tinyekwara ya na ndepụta nke ebe a na-edebe ihe ndị e ji chebe onwe ha na saịtị UNESCO.
Ihu igwe n'àgwàetiti Koiba
N'etiti agwaetiti Koiba, ebe okpomọkụ na-ekpo ọkụ na-ekpo ọkụ, na-ekpo ọkụ ma na-ekpo ọkụ kwa afọ, ọnọdụ okpomọkụ dị obere. Oge a tụrụ aro iji gaa na Koiba, na Panama n'ozuzu - oge ahụ site na etiti December na May, mgbe oge akọrọ na-aga n'ihu. N'ime ọnwa ndị ọzọ, adịteghị aka, mana nnukwu ebe okpomọkụ na-agbapụta ụzọ na-egbochi ụzọ, na mgbe ụfọdụ na-eleta ụfọdụ nlegharị anya obodo ahụ .
Kedu ihe na-adọrọ mmasị gbasara Island Koiba?
Isuo Coiba bu ugwu nke gbara mgbawa, ya na agwaetiti ato ato 37 bu otu akuku akuko, nke a na-akpọ National Park nke Panama. Mpaghara dị n'akụkụ ndị a dị 80% enweghị ntụpọ, yabụ ebe a, ị nwere ike ịhụ ezigbo ịma mma nke ọdịdị ala. N'etiti agwaetiti ahụ, e nwere ọtụtụ osimiri, nke kachasị n'ime ya bụ Black River (Rio Negro).
A na-eji Flora nke Koiba eme ihe site na nnukwu ebe okpomọkụ na osisi osisi na osisi, na anụ ugbo - dịgasị iche iche nke ụmụ anụmanụ na nnụnụ, ọtụtụ n'ime ha bụ njedebe. Na National Park nke Koiba, e nwere ụdị anụ 36 nke anụ mammals, ihe dị ka ụdị 40 amphibian na anụ ufe, na ihe dị ka ụmụ nnụnụ 150. Naanị ebe a ị ga-ahụ oke ọkụ ọlaedo na ndị na-ahụ maka Colombia, tinyere nnụnụ na-adịghị ahụkebe - ụda harpy na anụ uhie uhie. N'elu mmiri oké osimiri dị n'ụsọ oké osimiri, ọtụtụ azụ dị, nke na agwaetiti ahụ ga-enwe mmasị na ndị na-egwu egwuregwu ịkụ azụ.
N'ezie, ọ bara uru ịkọwa iche iche maka oke osimiri na-acha ọcha na snow na ọmarịcha ikuku coral. Ihe mara mma ha siri ike ikwu okwu, ọ ka mma ma ọ dịkarịa ala na-abịakwute Koiba wee hụ ihe niile na anya gị.
Nri mmiri na Koiba
Mmiri ime mmiri na ikiri omimi nke n'ọnụ mmiri, agbụrụ gorgonian, snails, shrimps, crabs, na-acha mara mma na starfish na-eme, ma eleghị anya, ntụrụndụ bụ isi n'àgwàetiti Koiba.
Akuku coral dị n'ógbè ahụ na-ekpuchi ebe 135 hectare. Nke a bụ ebe kachasị mma ma buru ibu na mpaghara Central America.
Akụkụ pụrụ iche nke mmiri ntanetị mmiri bụ eziokwu na ọtụtụ ọdọ mmiri na-asọba na Koiba. Ya mere, ị nwere ike ịhụ anụ ọhịa na shark-shark, turtles na mmiri, barracuda, ndị na-agwọ anụ na tuna. Site na June ruo Septemba, ọ ga-ekwe omume ịhụ whales ndị humpback, na-ezute akwara, dolphins, agụ, sharks shark na sharks hammerhead. Na mkpokọta, dị ka ihe ọmụma nke ndị na-eme nchọpụta mmiri mmiri dị n'ụsọ oké osimiri, e nwere 760 ụdị ndụ mmiri na Koiba.
Ndị ọkà mmụta sayensị nọgidere na-enyocha àgwàetiti ahụ ma chọpụta ụdị nkume coral na azụ.
Kedu esi enweta ebe ahụ?
Ụzọ nke agwaetiti Koiba siri ike. Ọ bụ ihe kasị mma iji ụgbọ mmiri si Santa Catalina gaa n'ụgbọ mmiri. Njem njem ụgbọ mmiri na-adọrọ adọrọ dịka awa 1.5. A na-enweta Santa Catalina site n'obodo Panama . Ebe dị anya n'etiti obodo ndị a dị 240 km, ụgbọ okporo ụzọ na-ewe awa 5-6. Na isi obodo Panama, ị nwere ike ịgba ọsọ n'otu ụgbọ elu mba ụwa, na-ebufe na Madrid, Amsterdam ma ọ bụ Frankfurt.
| | | |
