- Adreesị: South Eastern Pacific, dịka 670 km n'ebe ọdịda anyanwụ nke ụsọ oké osimiri America na latitude nke Santiago;
- Mpaghara: 99,6 km ²;
- Ọnụ ọgụgụ: 633 (2002).
Na Chile , nke dị nso na obodo Valparaiso , obodo a bụ agwaetiti agwaetiti Juan Fernandez, nke gụnyere agwaetiti atọ. Ha dị iche iche na ịma mma ha, ihe ndị e kere eke. Ndị njem nleta ndị nwere obi ụtọ iji gaa ebe ndị a na-enweta ọtụtụ ihe dị ịtụnanya.
Kedu ihe dị ịrịba ama banyere Archipelago Juan Fernandez?
Mbụ a kpọtụrụ agwaetiti na-abịa na 1574, naanị n'afọ a ka onye ọkwọ ụgbọelu Juan Fernandez chọtara ha. Ógbè a na-agụnye agwaetiti Santa Clara, Alejandro-Selkirk, Isla Robinson Crusoe (Robinson Crusoe Island). Ọ na-adọrọ mmasị na ọ bụ nanị àgwàetiti Robinson Crusoe ka e bi, ndị nke ọzọ abụrụghị ndị bi na ya. Mgbe ụfọdụ, n'oge ịkụ azụ, ndị ọkụ azụ na-abịa Santa Clara wee biri n'ebe ahụ ruo ọtụtụ ọnwa.
Ma Isla Robinson Crusoe dị njikere maka ndị njem nleta. Isi obodo nke agwaetiti ahụ, obodo San Juan Bautista, nwere ihe dị ka mmadụ 650 ndị na-azụ azụ ma na-ejere ndị njem nleta na-abata. N'ezie, akwụkwọ akụkọ ahụ bụ onye dere akwụkwọ bụ Daniel Defoe dabeere n'eziokwu akụkọ banyere onye ụgbọ mmiri nke si n'ụgbọ mmiri rịgoro n'àgwàetiti ahụ mgbe ya na onye uweojii na-ese okwu ma nọrọ ebe a ruo ọtụtụ afọ.
N'enyemaka nke agwaetiti ahụ Robinson nwere ike ikpe ikpe ziri ezi site n'akwụkwọ Defoe. Ya mere, maka ịbịaru n'akụkụ kachasị egwu, ọ kachasị mma ịnweta akwa ejiji. N'etiti agwaetiti ahụ maka ndị njem nleta ka e kere ihe nlereanya nke obodo Robinson, ya mere, ndị chọrọ nwere ike ịgagharị n'ime ya ma chee onwe ha na akwụkwọ akụkọ ahụ.
N'ozuzu, njem ndị njem na Juan Fernandez na-eme njem na-amasị ndị na-etinye mmiri na mmiri, ugwu na ntụrụndụ. Ala dum nwere nke a. Ndị na-efe ugwu na-arịgo n'ugwu nwere ike ịchọta na nkume nke agwaetiti Robinson, nke ndị mmegide nke Chile zoro ezo, ụfọdụ n'ime ha mesịrị bụrụ ndị isi nke mba ahụ.
N'akụkụ ụsọ oké osimiri nke Isla Robinson Crusoe na 1915, a kwụsịrị ụgbọ mmiri Dresden, bụ nke si n'ụgbọ agha ndị Britain gaa. Akụkọ banyere àgwàetiti ahụ akwụsịghị ebe ahụ. N'afọ 1998, onye na-eme njem bụ Bernard Keizer rutere n'àgwàetiti ahụ ịchọ akụ ndị Germany hapụrụ mgbe Agha Ụwa Mbụ gasịrị. O gwuru otutu ahihia onu na agwaetiti ahu, ma o nweghi ihe obula, mana o jisiri ike ime ka otu n'ime obodo kachasi mma na ndi mmadu bu ndi ozo.
Kedu otu esi aga n'àgwàetiti ahụ?
Ndị na-akwado oke mmiri na oke mmiri na-aga n'àgwàetiti dị iche iche, mgbe ụfọdụ ha na-ejikwa ha na ndị ọkụ azụ, mgbe ụfọdụ n'ime ụgbọ mmiri. Ozi kachasị mma na-eguzobe n'àgwàetiti Isla Robinson Crusoe, bụ nke ndị njem nleta na-eleta. Ị nwere ike ịbanye na Alejandro-Selkirk site na obere ụgbọelu, n'ihi ya, ọ na-adịkarị ka ndị njem nleta ebe ahụ.