Usoro a malitere na oge ochie, mgbe a kwadoro Alaeze Ukwu Rom ka ọ nọrọ na Mediterranean. Agha abụọ nke ụwa apụghị ọbụna ịkwụsị ya, ọ bụ ọbụna onye Gris oge ochie bụ Diogenes buru amụma na ọ ga-agwụ, bụ nke na-agụnye ịdị n'otu nke mba nile n'otu akụkụ. Kedu ihe jikọrọ ụwa ọnụ - na isiokwu a.
Ijikọ ụwa ọnụ - gịnị ka ọ bụ?
Isi iyi nke usoro a bụ mmepe nke aku na uba. Ọnọdụ ọ bụla ọ bụla abụghịzi usoro mechiri emechi: ahia efu, isi ego na-aga, a na-ahụkwa ụtụ isi na ụgwọ ọrụ. Na nke a, a na-emepụta akụ na ụba azụmahịa n'ahịa, nke na-ebibi ọbụbụeze mba dị iche iche. N'ihi ya, e nwere njikọ ụwa nke jikọtara ọnụ ọgụgụ nke akụ na ụba, nke ndọrọ ndọrọ ọchịchị na nke ọdịbendị. Ebumnuche nke ijikọ ụwa ọnụ jikọtara ya na mbibi nkwụsịtụ nke njedebe na ókèala na okike nke otu ọha mmadụ.
Ole ndị bụ ndị ụwa na ihe ha chọrọ?
Ebe ọ bụ na usoro a bụ isi akụ na ụba, ndị nnọchiteanya nke ụlọ ọrụ kachasị elu n'ụwa na ụwa niile na-alụ ọgụ maka echiche nke otu ọha mmadụ. Ha choro ime ka iwu oru mmanu di mfe, na-ekwu na nke a choro site n'ile ahia ahia. Tụkwasị na nke a, ha na-akwado ịba ụba nke steeti ahụ na-achịkwa ha na ọbụna na-achọ ijide onwe ha. Ihe kacha mkpa nke ijikọ ụwa ọnụ bụ ịmepụta ahịa nkịtị n'enweghị ihe mgbochi, otu ọchịchị ụwa zuru ụwa ọnụ bụ ebe etiti si ebe ike nke ụwa a ga-ejikwa ihe niile.
Ihe kpatara ụwa
Ha nwere njikọ chiri anya na e guzobere mmekọrịta ndị ahịa-agbachitere. Site na mmepe nke ahia Europe na akụ na ụba ụwa nke Europe, ọganihu akụ na ụba malitere. Usoro nke ijikọ ụwa ọnụ na-aga n'ihu na ịchịkọta America, ọganihu nke azụmahịa na mba ndị ka na-emepe emepe, na mmepe nke ọganihu na nkà na ụzụ na npụta nke Ịntanetị mere ka ọ dị elu. Otutu ndi otu mba di iche iche a ma ama di ka United Nations, WTO, European Union, nke a bu ihe mba uwa bu na otu o si gbanwee uwa.
Site n'aka ndị isi nke òtù ndị a, mmetụta ndọrọ ndọrọ ọchịchị ha amụbawo nke ukwuu. Ihe megidere mpụga nke ndị mmadụ na nnwere onwe nke isi obodo, ike nke steeti, gbasaara ụmụ amaala ya, jụrụ. N'ihi ya, a malitere imezi nsogbu nke ndọrọ ndọrọ ọchịchị zuru ụwa ọnụ site na klọb ndị na-emeghe nke ụdị G-8, nakwa site na nzuzo ọha nzuzo - Masons na ndị ọzọ.
Ihe ịrịba ama nke ijikọ ụwa ọnụ
Usoro a emetụta akụkụ nile nke ndụ mmadụ. Isi ihe nke ijikọ ụwa ọnụ:
- Nkwupụta nke mba.
- Mmalite nke òtù ụwa dị ka NATO, United Nations ma na-amụba ike ha.
- Nye ndị nwere mmasị na ijikọ ụwa ọnụ, ọ dị mkpa ịkọtara na ihe ịrịba ama ya bụ nhazi azụmahịa efu, mmegharị nke isi obodo, na mbenata ụtụ isi.
- Mmepe mgbasa ozi.
- Dịbawanye na oke nke mbupụ na mbubata.
- Gbanwee ntụgharị nke mgbanwe ngwaahịa.
- Mmekọrịta nke ụlọ ọrụ ndị dị na mpaghara dị iche iche.
- Icheta omenala, mmuta nke asụsụ mba ọzọ.
- Mmepe nke njem nleta mba.
Ihe na njirimara nke ijikọ ụwa ọnụ
Ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị na ndị ọkà mmụta sayensị gburugburu ụwa na-arụ ụka banyere ọrụ nke usoro a na ndụ ndị mmadụ. Ma, mmadụ apụghị ịgọnahụ akụkụ ndị dị mma ma dị njọ nke ijikọ ụwa ọnụ. Ee, ọ na - eme asọmpi mba, nke a na - eme ka ụlọ ọrụ ahụ nwekwuo mma nke ngwaahịa ya, na - ewepụta teknụzụ nke oge a, nke na - eme ka ọganihu dị elu. Mana n'otu oge ahụ, ụlọ ọrụ na-agagharị agagharị na-eme ka obodo ahụ sie ike, na-amanye ha ka ha rafuo ọdịmma nke ụmụ amaala ha maka uru kachasị, ma ha nile na-edozi n'aka ndị oligarks, ụmụ amaala nkịtị na-ada ogbenye.
Ihe nchoputa nke uwa
Ikike nke ime ka ụwa ghọọ otu usoro gụnyere:
- Ịzụlite ọganihu sayensị na nkà na ụzụ, melite ogo nke ngwaahịa.
- Ihe si na njikọ ụwa ọnụ jikọtara ya na ọnụ ọgụgụ akụ na ụba. Ndị na-ama jijiji na akụ na ụba emeela ka ọ dịkwuo ala, ihe nke a rụpụtakwara ọnụ ahịa.
- Ndị niile na-azụ ahịa ahịa na-enwe mmasị na ahia ụwa, nke a na-eme ka usoro ụwa zuru ụwa ọnụ.
- Ewebata teknụzụ nke oge a ka ụba arụ ọrụ.
- Mba atọ nke ụwa nwere ohere ịnweta ọnọdụ ndị dị elu, meziwanye ọnọdụ akụ na ụba ha.
Ihe ọghọm nke ijikọ ụwa ọnụ
Mmekọrịta ụwa na ịdị n'otu, nke na-ekpughe echiche nke ihe jikọrọ ụwa ọnụ, na - eduga ná nsonaazụ ọjọọ, nke gụnyere:
- Mbibi nke ụlọ ọrụ, ịrị elu enweghị ọrụ , ịda ogbenye. Na ihe niile n'ihi na a na-ekesa ụwa kpamkpam na ebe ụlọ ọrụ siri ike na-enweta nnukwu uru, obere ahịa na-efunahụ ahịa ahụ, ọ dịghị mkpa.
- Ngosipụta ọjọọ nke ijikọ ụwa ọnụ bụkwa na Mbelata ọmụmụ.
- Ịchọpụta ego nke akụnụba na-eduba ná mkpa maka iweghachi. N'ihi ya, mmadụ maka ndụ ya nwere ike ịgbanwe ọrụ ise ma ọ bụ karịa.
- Mmetụta ọjọọ nke ijikọ ụwa ọnụ na-adaba ná njọ nke gburugburu ebe obibi. Ụwa dị nso na ọdachi: ụmụ anụmanụ ndị na-adịghị ahụkebe na-anwụ anwụ, okpomọkụ na-ere ọkụ, ikuku na-egbu, na wdg.
- Ijikọta ụwa na ihe ọ rụpụtara emetụtala iwu ọrụ. Ọnụ ọgụgụ na-arịwanye elu nke ndị ọrụ na-arụ ọrụ n'enweghị ikike. Ikike ha anaghị echebe ha.
- Uto nke onodu aku na uba, imeputa mmeputa.
- Ịbawanye ọdịiche dị n'etiti mba mepere emepe na mba na-emepe emepe.
Ụdị ụwa ọnụ
Ọnụ ọgụgụ dị ụba nke mba na-emetụta usoro a. Uzo nile nke ndu nke uwa bu ndi na-agbanwe. Ụdị njikọ ụwa ọnụ bụ nke akụkụ kachasị nke ndụ ndị mmadụ kwadoro, nke mbụ bụ akụ na ụba, nke bụ ịgbasa ahia, mmekọrịta akụ na ụba na ego. Ogologo mba niile nke ụwa enwewo nsogbu ọjọọ nke nsogbu ego. N'okwu ndọrọ ndọrọ ọchịchị, agbatị siri ike guzobere n'etiti steeti na ngalaba nke ike. Na mgbakwunye, enwere njikọ nke omenala azụmahịa nke ndị dị iche iche.
Njikọ ụwa ọnụ
Nke a bụ isi oge nke mmepe ụwa. N'ihe banyere ọnọdụ ụwa, usoro nhazi nke mpaghara, ọnọdụ nke ndị na-emepụta ihe, ntụgharị nke teknụzụ na ozi na nnukwu ohere akụ na ụba na-ekpebi. Ijikọ ụwa ọnụ nke akụ na ụba bụ ọganihu nke ahia ụwa, na-emepewanye nnukwu ego GDP. Ego ahia ụwa na-arụ ọrụ na elekere, na isi obodo na-ebugharị ngwa ngwa na ọ na-emepụta ihe ndị dị mkpa maka mbibi nke usoro akụ na ụba siri ike, nke ahụ bụ - njikọ ụwa ọnụ. Usoro a na-edozi usoro ihe omumu nke aku na uba.
Ijikọ ụwa ọnụ
Ihe kachasị na ya pụta bụ ịchịkọta nke ndị ọchịchị. Mba mba na-akụda mmụọ, ọbụbụeze ha na-agbanwe ma na-ebelata. Ijikọ ụwa ọnụ na ndọrọ ndọrọ ọchịchị na-eduga n'inwekwu ọganihu n'òtù nke nnukwu ụlọ ọrụ mgbasa ozi, yana ya na mpaghara ndị ahụ na-enwewanye mmetụta na-emetụta ihe gbasara ime obodo. Otu ihe atụ doro anya bụ European Union, nke na-ekpebi mkpa mpaghara na ọrụ ha na EU.
Njikọ ụwa omenala
Usoro a bụ nke abụọ, ma otu anaghị achọpụta otú ndị mmadụ si ahapụ omenala ọdịnala, na-agafe ụkpụrụ ụwa na omenala, ọ gaghị ekwe omume. Ijikọ ụwa nile nke ọdịbendị emetụtawo akụkụ nile, site na ụlọ akwụkwọ gaa ntụrụndụ na ejiji. N'ụwa nile, ha malitere iji ejiji dịka otu ụzọ, dịka iji oge ntụrụndụ ma jiri mmasị na efere nke sitere na kichin nke mba ndị ọzọ. A na-asụgharị akwụkwọ ndị a n'asụsụ dị iche iche, ihe nkiri ahụ na-agakwa n'ọtụtụ mba.
Mmekọahụ na-ewu ewu. Iji hụ ụwa, iji mara omenala na ọdịbendị nke ndị ọzọ, ndị mmadụ na-akpọ ndị mmadụ ka ha bịa n'ụlọ ha ma na-eleta ndị na-amaghị ama na ebe ọ bụla ọzọ na mbara ụwa. Nke a na-akwalite netwọk Ịntanetị, ekele nke ndị mmadụ nwere ohere ikwurịta okwu na ndị nnọchianya nke mba ndị ọzọ, iji gbanwee ahụmahụ na ihe ọmụma.
Ijikọ ụwa ọnụ na ụwa nke oge a
Ndị na-akwado usoro a na-ekwu na enweghi ike ịchịkwa ya ma nwee ụdị agwa, ma ọ ga-ekwe omume belata nsogbu ndị na-adịghị mma ma welie ùgwù, ma ọ bụrụ na anyị emee iwu nchedo kwesịrị ekwesị, iji gbanwee usoro ego. Ọ dị mkpa ịmepụta "ógbè azụmahịa" n'efu ma ọ bụ mpaghara, nke a na-echebe site na mmetụta ọjọọ nke akụ na ụba ụwa.
Ijikọ ụwa ọnụ nke oge a na-emepụta ụdị omenala mba ụwa dum, ma ndị ọkachamara kwenyere na na mba ụfọdụ, ọ bụghị nanị na mba ndị a na-efu, ma a na-agbakekwa ha. Ọbụna netwọk zuru ụwa ọnụ nke McDonald, gbasaa gburugburu ụwa, na-eburu n'uche àgwà oriri nke ndị bi n'ógbè ahụ ma na-enye efere dịka omenala na mmasị dị n'ógbè ahụ.