Dị ka a na-achị, ọrịa ndị bụ isi nke ụmụaka nwere tubercucle bacillus na-apụta na afọ mbụ nke ndụ. Ngwurugwu nke onye ahụ dị mma na-egbochi nsogbu nke ọrịa ahụ na-egbochi ya.
Okwu Latin "ụkwara nta" na nsụgharị pụtara "obere hillock", nke kpatara eziokwu ahụ bụ na ụkwara nta nke ụmụaka na ndị okenye gosipụtara n'onwe ya dịka ụdị mgbaàmà dị n'ahụ. Onye na-akpata ụkwara nta na ụmụaka na ndị na-eto eto bụ osisi Koch (tubercle bacillus). A mara ya site na nkwụsi ike dị ukwuu na gburugburu ebe obibi. Ọrịa a nwere ike ịnọgide ogologo oge ọbụna n'ọkụ na ala. Ọtụtụ ndị na-agwọ ọrịa anaghị arụ ọrụ maka ya. Isi usoro nke oria a na-ebute oria a bu uzo uzo di elu. E nwere ohere iji bulie mkpanaka nke Koch na site na ngwaahịa ndị nwere ihe ngwọta ahụ, nakwa n'ihi na ị na-akpọtụrụ ihe ndị dị n'elu ya bụ nke ọnyá tubercle ahụ biri.
Ụdị ụkwara nta
Ụkwara nta bụ ọrịa na-efe efe na-emetụta anya, eriri afọ, akpụkpọ anụ, usoro mkpụrụ ndụ anụmanụ na ọkpụkpụ anụ. Ụdị ụkwara nta kachasị dịkarịsịrị bụ ụkwara nta, bụ nke a na-ahụ n'ime ụmụaka ma nwee ihe ụfọdụ. Ya mere, ọrịa ahụ na-enwetakarị n'ụdị dị njọ, na-akpata nsogbu. Nke a bụ n'ihi enweghị ike nke usoro ọgwụgwọ na-adịghị edozi ahụ nke na-emezighị emezi iji gbochie nsogbu nke ọrịa. Ihe e ji amata ụkwara nta n'ime ụmụ gụnyere ọrịa ndị na-enweghị ọrịa: ọrịa mgbu na ụkwara nta, ụkwara nta mgbochi, etc. Ndị na-eto eto enwebeghị ike ịchọpụta ọrịa ahụ naanị na ngụgụ. Ihe na - eme ka nsogbu - erighị ihe na - edozi ahụ, avitaminosis, adịghị ike anụ ahụ. Nje ụkwara nta nke ụmụaka na-eto eto nwere ụdị ndị a:
- cavernous;
- ihe ntinye
- ebe obibi na ndị ọzọ.
E nwekwara ụdị ụkwara nta nke na-asọ n'èzí. Ya mere, ụmụ nwere ụkwara nta nke ọkpụkpụ, akụrụ, ngwongwo lymph, nkwonkwo, akụkụ ahụ na-egbu nri, anya na akpụkpọahụ.
A na-eji ọrịa oghe na emechi emechi ọrịa a. Ọ bụ ndị nwere ụdị ụkwara nta na-emeghe nke na-etinye aka na ahụ ike nke ndị ọzọ, n'ihi ya, ọ dị mkpa ka ha rube isi n'ọtụtụ iwu, nke kachasị dị ọcha ma dị ọcha.
Mgbaàmà na nchoputa
Ọ dịghị mfe ịchọta ngosipụta nke ụkwara nta na ụmụaka, n'ihi na ihe mgbaàmà ahụ abụghị kpọmkwem. Nwatakịrị ahụ na-agbazi ngwa ngwa, sweats karịa ka ọ dị na mbụ, ọ na-agbagha, okpomọkụ nwere ike ibili. Mgbu nwere ike ịdị nwayọọ ma ọ bụ ike na ọbara na sputum. Ọtụtụ mgbe, ndị nne na nna na-ahụ ihe mgbaàmà dị otú a dị ka igwe oyi. Ma ọ bụrụ na ọ na-ewe izu atọ ma ọ bụ karịa, mgbe ahụ, a ga-akpọtụrụ dọkịta ahụ n'egbughị oge.
N'ụlọ ọgwụ, a ga-enyocha nwa ahụ, jụọ ajụjụ gbasara ọnụnọ mgbu, a na-enyocha nyocha x-ray, a na-enyocha ule sputum ma nyochaa Mantoux. Ọ bụrụ na a chọpụta nyocha ahụ, mgbe ahụ, ịgwọ ụkwara nta n'ime ụmụaka amalite ozugbo.
Ọgwụgwọ na mgbochi
Naanị ụlọ ọgwụ na naanị enyemaka ruru eru! Enweghị ajụjụ gbasara ịṅụ onwe gị! Usoro ọgwụgwọ nke oge a na-arụ ọrụ nke ọma.
A na-arụ ọrụ dị ukwuu na ọgwụgwọ ahụ maka idebe iwu ọcha: ịsacha mmiri mgbe nile, ikuku ventilation, nri zuru ezu na-edozi ahụ, enweghi oke arụ ọrụ, na-ebi n'ime ebe dịpụrụ adịpụ site na ụlọ ọrụ mmepụta ihe. A na-emeso ụkwara nta na-edozi ahụ, bụ onye a chọpụtara na ọ bụ oge ochie, na usoro ịwa ahụ. N'obodo nke arịrịọ ahụ, a na-efesa ikuku na akụkụ nke anụ ọkụ ahụ ma ọ bụ na-ewepụ akụkụ ahụ dum.
E nwere ebe abụọ igbochi ọrịa a. Ọ bụrụ na nwatakịrị ahụ adịghị arịa ọrịa, mgbe ahụ, igbochi bụ ịgba ọgwụ mgbochi ọrịa megide ụkwara nta maka ụmụaka, nke a na-eme site na ịmalite ọgwụ nje BCG. Ọ bụrụ na nwatakịrị ahụ na onye na-arịa ụkwara nta nọ na ya, a na-enye ya usoro isoniazid (5 milligram kwa kilogram nke arọ) maka ọnwa isii.