A na-enweta ngwaahịa ndị a gbanwere n'ụzọ dị iche iche site na ngwa nke usoro nkà injin mkpụrụ ndụ maka mgbanwe mgbakwasị ụkwụ nke mkpụrụ ndụ mbụ nke organism. A na-eji ụzọ usoro mmepụta ihe nke mkpụrụ ndụ emepụta ihe dị mma (osisi, anụmanụ, dịkwa ka mkpụrụ ndụ na mkpụrụ ndụ) na ihe ndị a kapịrị ọnụ.
Ụdị mkpụrụ ndụ bụ isi bụ mgbanwe nke transgenes (ya bụ, okike nke ihe ọhụrụ na mkpụrụ ndụ ndị dị mkpa site na usoro dị iche iche, gụnyere site na ụdị dị iche iche).
Usoro ahia ụwa na-eji asambodo nke na-enye onye na-azụ ohere ka ọ mara ọdịiche dị n'etiti ngwaahịa ugbo na-agbanwebeghị site na ihe oriri sitere na mkpụrụ ndụ.
Science megide "akụkọ egwu"
Anyị ga-echeta nke ọma: ruo ugbu a, e nweghi echiche, ọmụmụ ihe na ihe àmà na-egosi na ha nwere nkwenkwe sayensị, banyere nsogbu ọ bụla nke ihe oriri na- agbanwe. Naanị ọrụ dị na isiokwu a, bụ nke e bipụtara na magazin dị oke egwu, bụ ndị ndị ọkà mmụta sayensị mba ụwa ghọtara dị ka nkwupụta ụgha na nke doro anya.
Ekere echiche banyere nchekwa nke ihe oriri ndị e gbanwebere na mkpụrụ ndụ ihe nketa, tumadi n'ihi nyocha nke pseudoscientific. N'agbanyeghị echiche nke ndị ọkà mmụta sayensị, otu ndị ọkà mmụta sayensị (ndị na-abụghị ndị ọkachamara n'ọhịa nke usoro ihe ọmụmụ) kwupụtara echiche bụ na a ghaghị ikwe ka e jiri ihe ndị e ji emepụta ihe ndị e kere eke gbanwere. Ndị mmadụ na-amaghị nke ọma na-enwe obi ụtọ na ha "chegbuo" isiokwu ahụ, na-eme ka ajọ mbunobi na-adabere na ọha mmadụ, nke na-ebute ọkwa nke akụkọ ifo. N'ihi echiche ndị dị otú a, bụ nke doro anya site na echiche nke sayensị, a na-ejikọta ngwaahịa ndị a gbanwere na mkpụrụedemede na "nchịkọta ndepụta".
Na-agbachitere GMO
Òtù Mba Ndị Na-ahụ Maka Nri na Ọrụ Ugbo nke Mba Ndị Dị n'Otu (FAO) kwuru na ebumpụta ụwa dị iche iche bụ akụkụ dị iche iche nke nkà mmụta ihe ọkụkụ nke oge a. Ọzọkwa, nnyefe ziri ezi nke mkpụrụ ndụ ndị a chọrọ, nke na-ekpebi njedebe nke àgwà bara uru, bụ ịhazi oge mmepe nke ọrụ a họọrọ. Teknụzụ nke oge a maka ịmepụta ngwaahịa transgenic na-eme ka ikike nke ndị na-azụ atụrụ nwee ike ịme ka ọ bụrụ na ha na-ebute ụdị ndụ ọhụrụ na-aba uru n'etiti ndị na-abụghị ụmụ. Site n'ụzọ, ọ ga-ekwe omume ịnwepụ mkpụrụ ndụ ọhụrụ nke mkpụrụ ndụ ndị a na-achọghị, nke dị mkpa, dịka ọmụmaatụ, maka nri ndị na-arịa ọrịa na ndị ọrịa mamịrị.
Iji osisi transgenic eme ihe ọ bụghị nanị na-eme ka mkpụrụ ahụ bawanye uru, kamakwa ọ na-eme ka mkpụrụ ndụ dịgasị iche iche na-enwe mmetụta dị iche iche. Nke a pụtara na mgbe a na-etolite mkpụrụ ndụ transgenic, agrochemistry (pesticides na fatịlaịza), yana nke homonụ homonụ nwere ike iji mee ihe ma ọ bụ ma ọ bụ ma ọ bụrụ na enweghi ihe ndị a na-adịghị mma.
O doro anya na site na mmụba na-aga n'ihu na ọnụ ọgụgụ ndị bi n'ụwa, iji GMO bụ otu n'ime ụzọ isi dozie nsogbu nke agụụ.
Ọnọdụ nke ugbu a na iji GMO
Na European Union na n'ókèala nke ọtụtụ mba nke oghere Soviet, ngwaahịa GMO anaghị emekarị maka nri (ha anaghị enye ha ohere maka mmepụta), dị ka nkwakọ ngwaahịa na-anya isi.
Na ụkpụrụ, n'ụzọ ziri ezi, mmadụ nwere ikike ịmara ihe ọ na-azụ na iji.
Otú ọ dị, ndị iro nke GMO nwere ike inwe mmechuihu: n'ọtụtụ mba buru ibu na-arụ ọrụ ugbo, ha na-etolite ma na-eri nri dị iche iche nke anụ ahụ ruo ogologo oge na-enweghị ahụhụ na-apụtaghị ìhè.
Na mgbakwunye (ndị iro GMO, ezumike), anyị niile amalitela ogologo oge, ebe ọ bụ na afọ 80 anyị enweta GMO site na ọgwụ.